سیــــاه مشــق

1. النّبیّ «صلی الله علیه و اله»: یا علی! علیک بالطّیب فی کلّ جمعة، فإنّه من سنّتی، و تکتب لک حسناته ما دام یوجد منک رائحته. (الحیاة  ص : 219)

پیامبر «صلی الله علیه و اله»: یا على! عطر زدن در روزهاى جمعه را ترک مکن، که این جزو سنّت من است، و تا زمانى که بوى عطر از تو استشمام شود، برایت حسنه نوشته مى‏شود.

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَبِی الْخَطَّابِ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَبِی کَهْمَسٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع عَلِّمْنِی دُعَاءً أَسْتَنْزِلُ بِهِ الرِّزْقَ فَقَالَ لِی خُذْ مِنْ شَارِبِکَ وَ أَظْفَارِکَ وَ لْیَکُنْ ذَلِکَ فِی یَوْمِ الْجُمُعَة  (الخصال    ج‏2    ص : 390)

2.  أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ عَنْ أَنَسٍ عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ إِنَّ لَیْلَةَ الْجُمُعَةِ وَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ أَرْبَعٌ وَ عِشْرُونَ سَاعَةً لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کُلِّ سَاعَةٍ سِتُّمِائَةِ أَلْفِ عَتِیقٍ مِنَ النَّار  (الخصال    ج‏2     ص : 390)

3.  عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السّلام فِی الرَّجُلِ یُرِیدُ أَنْ یَعْمَلَ شَیْئاً مِنَ الْخَیْرِ مِثْلَ الصَّدَقَةِ وَ الصَّوْمِ وَنَحْوِ هَذَا قَالَ یُسْتَحَبُّ أَنْ یَکُونَ ذَلِکَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ فَإِنَّ الْعَمَلَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ یُضَاعَف  (الخصال    ج‏2     ص : 390)

 هشام بن حکم در باره مردى که مى‏خواهد کار خیرى مانند دادن صدقه و گرفتن روزه و مثل آنها را انجام دهد، از امام صادق (علیه السّلام) نقل مى‏کند که فرمود: این در روز جمعه باشد که همانا در روز جمعه عمل دو چندان مى‏شود.

4.  قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و اله مَنْ صَلَّى عَلَیَّ یَوْمَ الْجُمُعَةِ مِائَةَ صَلَاةٍ قَضَى اللَّهُ لَهُ سِتِّینَ حَاجَةً ثَلَاثُونَ لِلدُّنْیَا وَ ثَلَاثُونَ لِلْآخِرَة   (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال     ص : 156)
 محمد بن فضیل از امام رضا علیه السّلام روایت کرده است که رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: کسى که در روز جمعه یک صد مرتبه صلوات بر من بفرستد، خداوند شصت حاجت او را بر آورد، سى حاجت متعلق به دنیا و سى حاجت متعلق به آخرت است.

*    عَنْ زُرَارَةَ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه السّلام لَا تَدَعِ الْغُسْلَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ فَإِنَّهُ سُنَّةٌ وَ شَمَّ الطِّیبَ وَ الْبَسْ صَالِحَ ثِیَابِکَ وَ لْیَکُنْ فَرَاغُکَ مِنَ الْغُسْلِ قَبْلَ الزَّوَالِ فَإِذَا زَالَتْ فَقُمْ وَ عَلَیْکَ السَّکِینَةَ وَ الْوَقَارَ وَ قَالَ الْغُسْلُ وَاجِبٌ یَوْمَ الْجُمُعَة( الکافی    ج‏3     ص : 417)
 ابو جعفر باقر (علیه السّلام) گفت: غسل جمعه را ترک مکن که سنّت‏رسول خدا است. روز جمعه، عطر بزن و لباس آراسته بر تن کن. غسل جمعه باید قبل از زوال ظهر انجام بگیرد و چون ظهر شد، برخیز و با آرامش و وقار به نماز بپرداز. ابو جعفر گفت: غسل روز جمعه واجب است‏

*   عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ الْغُسْلُ یَوْمَ الْجُمُعَةِ عَلَى الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ فِی الْحَضَرِ وَ عَلَى الرِّجَالِ فِی السَّفَرِ وَ لَیْسَ عَلَى النِّسَاءِ فِی السَّفَر  (الکافی    ج‏3     ص : 41)
 ابو عبد الله صادق (ع) گفت: غسل جمعه، در وطن، بر مردان و زنان واجب است و در سفر، فقط بر مردان واجب است و بر زنان واجب نیست‏

*   عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ الْأَوَّلَ ع کَیْفَ صَارَ غُسْلُ یَوْمِ الْجُمُعَةِ وَاجِباً فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَتَمَّ صَلَاةَ الْفَرِیضَةِ بِصَلَاةِ النَّافِلَةِ وَ أَتَمَّ صِیَامَ الْفَرِیضَةِ بِصِیَامِ النَّافِلَةِ وَ أَتَمَّ وُضُوءَ الْفَرِیضَةِ بِغُسْلِ یَوْمِ الْجُمُعَةِ مَا کَانَ فِی ذَلِکَ مِنْ سَهْوٍ أَوْ تَقْصِیرٍ أَوْ نِسْیَانٍ أَوْ نُقْصَان  (الکافی    ج‏3    ص : 41)
 از ابو الحسن کاظم (ع) پرسیدم: از چه رو غسل جمعه واجب است؟ ابو الحسن گفت: خداوند تبارک و تعالى، نماز فریضه را با نماز نافله؛ و روزه فریضه را با روزه نافله؛ و وضوى فریضه را با غسل جمعه ترمیم کرد تا اگر سهو و خطائى در فرائض صورت بگیرد، جبران شود.

*    عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السّلام قَالَ السَّبْتُ لَنَا وَ الْأَحَدُ لِشِیعَتِنَا وَ الْإِثْنَیْنِ لِأَعْدَائِنَا وَ الثَّلَاثَاءُ لِبَنِی أُمَیَّةَ وَ الْأَرْبِعَاءُ یَوْمُ شُرْبِ الدَّوَاءِ وَ الْخَمِیسُ تُقْضَى فِیهِ الْحَوَائِجُ وَ الْجُمُعَةُ لِلتَّنَظُّفِ وَ التَّطَیُّبِ وَ هُوَ عِیدُ الْمُسْلِمِینَ وَ هُوَ أَفْضَلُ مِنَ الْفِطْرِ وَ الْأَضْحَى وَ یَوْمُ الْغَدِیرِ أَفْضَلُ الْأَعْیَادِ وَ هُوَ ثَامِنَ عَشَرَ مِنْ ذِی الْحِجَّةِ وَ کَانَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَ یَخْرُجُ قَائِمُنَا أَهْلَ الْبَیْتِ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَ یَقُومُ الْقِیَامَةُ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَ مَا مِنْ عَمَلٍ یَوْمَ الْجُمُعَةِ أَفْضَلُ مِنَ الصَّلَاةِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِه  (الخصال    ج‏2    ص : 393)
 محمد بن ابى عمیر از چند نفر و آنها از امام صادق (علیه السّلام) نقل مى‏کنند که فرمود: شنبه براى ما و یک شنبه براى شیعیان ما و دوشنبه براى دشمنان ما و سه‏شنبه براى بنى امیه و چهارشنبه روز خوردن دواست و در پنجشنبه حاجت‏ها روا مى‏شود و روز جمعه براى نظافت کردن و عطر زدن است و آن عید مسلمانان و افضل از عید فطر و عید قربان است و روز غدیر بهترین عیدهاست و آن روز هیجدهم ذیحجه است که روز جمعه بوده و قائم ما اهل بیت، روز جمعه ظهور مى‏کند و قیامت نیز روز جمعه برپا مى‏شود و در روز جمعه هیچ عملى با فضیلت‏تر از صلوات بر محمد و آل محمد نیست.

*   َ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و اله إِنَّ یَوْمَ الْجُمُعَةِ سَیِّدُ الْأَیَّامِ وَ أَعْظَمُ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ یَوْمِ الْأَضْحَى وَ یَوْمِ الْفِطْرِ فِیهِ خَمْسُ خِصَالٍ خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهِ آدَمَ ع وَ أَهْبَطَ اللَّهُ فِیهِ آدَمَ إِلَى الْأَرْضِ وَ فِیهِ تَوَفَّى اللَّهُ آدَمَ وَ فِیهِ سَاعَةٌ لَا یَسْأَلُ اللَّهَ الْعَبْدُ فِیهَا شَیْئاً إِلَّا آتَاهُ مَا لَمْ یَسْأَلْ حَرَاماً وَ مَا مِنْ مَلَکٍ مُقَرَّبٍ وَ لَا سَمَاءٍ وَ لَا أَرْضٍ وَ لَا رِیَاحٍ وَ لَا جِبَالٍ وَ لَا بَرٍّ وَ لَا بَحْرٍ إِلَّا وَ هُنَّ یَشْفَقْنَ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ أَنْ تَقُومَ فِیهِ السَّاعَة  (الخصال    ج‏1    ص : 315)
 رسول خدا (صلی الله علیه و اله) فرمود: براستى که روز جمعه سر آمد روزها است و در پیشگاه الهى از روز عید قربان و عید ماه رمضان والاتر است پنج خصلت در آن است خداى عز و جل آدم را آن روز آفرید و در آن روز آدم را بزمین فرود آورد و در آن روز جان آدم را گرفت و در آن روز ساعتى است که بنده درآن ساعت در خواستى از خدا نکند مگر آنکه خداوند درخواستش را باو میدهد تا آنجا که خواسته‏اش حرام نباشد و همه فرشتگان مقرب الهى و آسمانها و زمینها و بادها و کوهها و بیابانها و دریاها روزها جمعه در هراسند از اینکه قیامت بر پا شود.

*     عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ تَقْلِیمُ الْأَظْفَارِ یَوْمَ الْجُمُعَةِ یُؤْمِنُ مِنَ الْجُذَامِ وَ الْبَرَصِ وَ الْعَمَى وَ إِنْ لَمْ یَحْتَجْ فَحُکَّهَا حَکّاً وَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مَنْ قَلَّمَ أَظْفَارَهُ وَ قَصَّ شَارِبَهُ فِی کُلِّ جُمُعَةٍ ثُمَّ قَالَ بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ عَلَى سُنَّةِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أُعْطِیَ بِکُلِّ قُلَامَةٍ وَ جُزَازَةٍ عِتْقُ رَقَبَةٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِیل  (الخصال    ج‏2    ص : 390)
 هشام بن سالم از امام صادق (علیه السّلام) نقل مى‏کند که فرمود: گرفتن ناخن در روز جمعه از جذام و پیسى و کورى حفظ مى‏کند و اگر لازم نباشد سر آن را سوهان زند. و امام صادق علیه السّلام فرمود: هر کس در هر جمعه‏اى ناخن‏ها را بگیرد و سبیلش را کوتاه کند و آنگاه بگوید: «به نام خدا و براى خدا و بر اساس سنت محمد و آل محمد» در برابر هر ناخن و مویى که ریخته شده، ثواب آزاد کردن بنده‏اى از فرزندان اسماعیل داده مى‏شود.

*    عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا علیه السّلام قَالَ لَا یَنْبَغِی لِلرَّجُلِ أَنْ یَدَعَ الطِّیبَ فِی کُلِّ یَوْمٍ فَإِنْ لَمْ یَقْدِرْ عَلَیْهِ فَیَوْمٌ وَ یَوْمٌ لَا فَإِنْ لَمْ یَقْدِرْ فَفِی کُلِّ جُمُعَةٍ وَ لَا یَدَعْ ذَلِک  (الخصال    ج‏2    ص : 390)
 معمر بن خلّاء از امام رضا (علیه السّلام) نقل مى‏کند که فرمود: براى مؤمن شایسته نیست که عطر زدن را در هیچ روزى ترک کند و اگر بر آن توانایى ندارد یک روز عطر بزند و یک روز نزند و اگر به آن هم توانایى ندارد، هر جمعه عطر بزند و آن را ترک نکند

*   النّبیّ «صلی الله علیه و اله»: قال لی حبیبی جبرئیل : تطیّب یوما و یوما لا، و یوم الجمعة لا بدّ منه و لا تترک له. (الحیاة    ج‏6    ص : 219)
پیامبر «ص»: دوست من جبرئیل  به من گفت: یک روز در میان، خود را معطّر ساز، و روزهاى جمعه عطر زدن را ترک مکن.

*   عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ أَبِی ع أَقَلَّ أَهْلِ بَیْتِهِ مَالًا وَ أَعْظَمَهُمْ مَؤُنَةً قَالَ وَ کَانَ یَتَصَدَّقُ کُلَّ جُمُعَةٍ بِدِینَارٍ وَ کَانَ یَقُولُ الصَّدَقَةُ یَوْمَ الْجُمُعَةِ تُضَاعَفُ لِفَضْلِ الْجُمُعَةِ عَلَى غَیْرِهِ مِنَ الْأَیَّام  (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال     ص : 185)
 ابو محمّد وابشى و عبد اللَّه بن بکیر و راوى دیگرى از امام صادق علیه السّلام روایت کرده‏اند که فرمود: دارائى پدرم کمتر از بقیه افراد اهل بیت خود ولى هزینه زندگى او (از آنان) بیشتر بود، و آن حضرت علیه السّلام در روز جمعه یک دینار صدقه مى‏داد و مى‏فرمود: (ثواب) صدقه دادن در روز جمعه چند برابر مى‏شود به خاطر فضیلتى که روز جمعه بر دیگر روزهاى هفته دارد.

*   قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه السّلام إِذَا صَلَّیْتَ الْعَصْرَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ فَقُلِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ السَّلَامُ عَلَیْهِمْ وَ عَلَى أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ- فَإِنَّ مَنْ قَالَهَا فِی دُبُرِ الْعَصْرِ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ مِائَةَ أَلْفِ حَسَنَةٍ وَ مَحَا اللَّهُ عَنْهُ مِائَةَ أَلْفِ سَیِّئَةٍ وَ قَضَى لَهُ بِهَا مِائَةَ أَلْفِ حَاجَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ بِهَا مِائَةَ أَلْفِ دَرَجَة  (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال       ص : 38)
 ناجیه از امام محمد باقر علیه السّلام روایت کرده است: چون در روز جمعه، نماز عصر را بجاى آوردى، این دعا را بخوان: بار الها! بهترین درودهاى خود را بر محمد صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم و آل محمد علیهم السّلام (و) جانشینانش که از آنان راضى و خشنودى، بفرست، و بهترین برکات خود را بر آنان نازل فرما، و درود و برکت و رحمت خدا بر آنان و ارواح آنان و بدنهاى (مطهّر) آنان باد. پس اگر کسى چنین کند، خداوند صد هزار حسنه براى او مى‏نویسد و صد هزار گناه از (نامه اعمال) او پاک مى‏کند، و صد هزار حاجت او را برآورده مى‏سازد و صد هزار درجه (مقام) او را بالا مى‏برد.

*   قال رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله: «أطرفوا أهلیکم کلّ یوم جمعة بشى‏ء من الفاکهة و اللّحم حتّى یفرحوا بالجمعة» (پیام پیامبر   ص : 410)
 رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمود: «هر روز جمعه مقدارى میوه و گوشت به خانواده خویش پیش‏کش دارید تا به جمعه شادمان گردند»

*   قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و اله:  تَقُومُ السَّاعَةُ یَوْمَ الْجُمُعَةِ بَیْنَ صَلَاةِ الظُّهْرِ وَ الْعَصْر  (الخصال    ج‏2   .  ص : 390)
 دارم بن قبیصه از امام رضا (علیه السّلام) و او از پدرانش نقل مى‏کند که پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله) فرمود: قیامت در روز جمعه میان نماز ظهر و عصر قیام مى‏کند